Khí cụ chỉnh nha là gì? 14 dụng cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay

Một ca niềng răng muốn đạt được hiệu quả như mong muốn thì không thể không sử dụng đến các khí cụ chỉnh nha. Mỗi một dụng cụ chỉnh nha sẽ được sử dụng vào các giai đoạn khác nhau và có công dụng khác nhau. Vậy hiện nay có các loại khí cụ niềng răng nào? Những lưu ý gì khi sử dụng chúng khi chỉnh nha?

1. Khí cụ chỉnh nha là gì?

Khí cụ chỉnh nha hay còn có tên gọi khác là dụng cụ chỉnh nha, khí cụ niềng răng. Chúng là một trong các bộ phận của hệ thống niềng răng mắc cài hoặc niềng răng khay trong. dù được sử dụng trong phương pháp nào thì chúng đều sẽ có công dụng hỗ trợ nắn chỉnh các răng đến vị trí mong muốn trên cung hàm.

Các khí cụ niềng được chia làm 2 loại:

• Khí cụ nằm cố định trên khung niềng giúp tạo lực vững chắc, lực kéo ổn định hơn.

• Khí cụ tách rời sẽ giúp răng dịch chuyển được nhanh chóng, dễ dàng hơn.

2. Các loại khí cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay

Hiện nay trên thị trường có hai phương pháp niềng răng là niềng răng trong suốt và niềng răng mắc cài. Mỗi loại niềng răng này sẽ có những khí cụ chỉnh nha phù hợp với hệ thống mắc cài, dây cung hay khay niềng khác nhau.

Tuy nhiên chúng sẽ có những dụng cụ chỉnh nha chung đó là:

• Chun tách kẽ: Sẽ được sử dụng khi răng của bạn không đủ khoảng cách để đặt khâu niềng. bác sĩ sẽ đặt thun tách kẽ vào giữa hai chiếc răng để tạo khoảng trống cho răng hàm. Thun tách kẽ thường được làm bằng cao su có đường kính 1cm và đặt trong kẽ răng từ 5 - 7 ngày.

• Hàm duy trì: Thường được làm bằng khay trong suốt hoặc khí cụ bằng kim loại. Chúng được dùng sau khi bạn tiến hành tháo niềng răng, giúp răng ổn định tại vị trí mới. Thông thường bạn sẽ đeo hàm duy trì từ 3 - 6 tháng, tùy vào từng trường hợp răng miệng mà có thời gian đeo hàm khác nhau. 

2.1 Khí cụ chỉnh nha khi niềng răng mắc cài

Niềng răng mắc cài là phương pháp chỉnh nha cần nhiều khí cụ kết hợp với nhau nhất hiện nay. 10 dụng cụ chỉnh nha thường được sử dụng khi niềng:

• Hệ thống mắc cài

Đây là khí cụ không thể thiếu khi tiến hành niềng răng, nó có thể được làm bằng kim loại hoặc những dụng cụ cao cấp có tính thẩm mỹ hơn là sứ, pha lê. người ta có thể gắn các mắc cài vào mặt ngoài hoặc mặt trong của răng.

Hệ thống mắc cài là những cục vuông nhỏ được gắn lên tất cả các răng bằng keo dán nha khoa chuyên dụng. Chúng có vai trò là điểm neo giữ để dịch chuyển các răng đến đúng vị trí trên cung hàm. 

• Dây cung

Là sợi dây thép (thép không gỉ) hoặc dây sứ (làm từ hợp kim titan và niken) vòng xung quanh khuôn hàm của bạn, chúng được giữ cố định trên hệ thống mắc cài nhờ chốt tự động hoặc các dây thun. Dây cung sẽ tạo lực lên răng và di chuyển các răng đến vị trí mong muốn theo phác đồ điều trị của bác sĩ.

• Thiết bị nong hàm

Được gắn trước  khi gắn mắc cài, dây cung lên răng, nhằm tăng khoảng trống trên cung hàm, tạo khoảng cho các răng di chuyển. Giúp các răng di chuyển đến vị trí mong muốn mà không cần phải tiến hành nhổ răng.

• Thun liên hàm

Thường được sử dụng khi niềng răng mọc lệch, răng khểnh hoặc điều chỉnh khớp cắn giữa 2 hàm. Thun liên hàm sẽ được nối vào mắc cài hàm trên và hàm dưới để giúp các răng lệch lạc về đúng vị trí.

• Band (khâu)

Band hay còn gọi là khâu, là loại khí cụ chỉnh nha có cấu tạo hình tròn như chiếc nhẫn thường được gắn vào các răng hàm. Trên khung còn có móc nhỏ để gắn dây thun và dây cung. Giúp giữ chắc các dụng cụ khác nhằm tạo lực tốt nhất để răng di chuyển.

• Minivis

Hay còn có tên gọi khác là vít niềng răng, được thiết kế là một chiếc ốc vít nhỏ, gắn trực tiếp vào xương hàm. Có tác dụng điều chỉnh khớp cắn, tạo điểm neo vững chắc để răng di chuyển nhanh hơn.

Tuy nhiên không phải trong trường hợp nào bác sĩ cũng chỉ định cắm vít niềng. Thông thường những trường hợp hô, móm hoặc khấp khểnh nặng mới thường được chỉ định cắm vít.

• Hooks

Là một dụng cụ nhỏ nằm trên đầu của mắc cài, có tác dụng gắn dây thun liên hàm của hàm trên với hàm dưới nhau.

• Lò xo

Khí cụ lò xo được gắn vào răng hàm và dây cung phía sau răng nanh. Giúp đẩy, kéo, mở và đóng khoảng giữa các răng được nhanh hơn khi sử dụng hệ thống dây cung, mắc cài thông thường.

• Thun chuỗi

Được thiết kế là một dải dây chung có hình chữ O, được kết nối với nhau tạo thành một dải trên cung hàm. Chúng được gắn lên hệ thống các mắc cài và có tác dụng sắp xếp răng chạy theo vòm miệng, đóng khoảng giữa các răng cùng một lúc.

• Mũ trùm đầu (Headgear)

Đây là khí cụ chỉnh nha đặc biệt, được sử dụng trong các ca niềng ở trẻ em. Chúng thường được sử dụng để kìm hãm sự phát triển của hàm, tránh gây ra các trường hợp sai lệch khớp cắn, sai lệch hàm hoặc tình trạng răng mọc chen chúc. Từ đó bé sẽ có được một hàm răng đều đặn, chuẩn khớp cắn hơn.

2.2 Dụng cụ chỉnh nha không mắc cài

Sử dụng khí cụ niềng răng không mắc cài sẽ đơn giản hơn rất nhiều, nhưng vẫn mang lại hiệu quả như mong muốn. Các khí cụ chỉnh nha sẽ bao gồm như sau:

• Khay niềng

Dụng cụ chỉnh nha lúc này không phải là hệ thống dây cung, mắc cài thông thường mà là các khay trong suốt, ôm sát khít với răng. Tạo thành lực di chuyển các răng đến vị trí mong muốn trên cung hàm.

Đây là dụng cụ chính của phương pháp này, trong một vài trường hợp người ta chỉ dùng duy nhất dụng cụ này mà không cần thêm các attachment.

Tuy nhiên dụng cụ chỉnh nha này có chi phí khá đắt đỏ và không phải ai cũng phù hợp sử dụng chúng. Bạn cần tới nha khoa thăm khám và nhận tư vấn trực tiếp từ các bác sĩ.

• Attachment

Attachment là những hạt nhỏ bằng nhựa composite cùng màu với răng, được bác sĩ gắn lên răng tại các vị trí cần tác động lực. Chúng có các hình dạng như tròn, vuông, tam giác, elip… và có độ dày rất mỏng.

Chúng có tác dụng hỗ trợ tạo lực di chuyển với hướng đi mong muốn trong các trường hợp mà chỉ một mình khay niềng thì sẽ không thực hiện được. Ngoài ra trong một vài trường hợp đặc biệt nó còn là điểm neo để đặt các khí cụ chỉnh nha khác.

3. Lưu ý khi sử dụng khí cụ chỉnh nha

Khi sử dụng các khí cụ chỉnh nha để nắn chỉnh các răng thì bạn cần lưu ý những vấn đề sau đây:

• Nên có chế độ dinh dưỡng, ăn uống các thức ăn được bác sĩ khuyên dùng. Như vậy sẽ giảm thiểu được các tác động xấu đến răng và các dụng cụ chỉnh nha.

• Nên vệ sinh răng miệng sạch sẽ sau mỗi bữa ăn, sử dụng các dụng cụ chuyên dụng cho chỉnh nha như chỉ nha khoa, nước súc miệng, bàn chải kẽ, máy tăm nước… sẽ giúp răng miệng sạch sẽ, ngăn ngừa bệnh lý.

• Khi không may bị bung, bật hay gặp những rắc rối khi niềng cần liên hệ ngay với các bác sĩ để có hướng điều trị tốt nhất.

• Tất cả các dụng cụ chỉnh nha trên không phải ai cũng sử dụng hết chúng. Tùy vào tình trạng răng miệng mà bác sĩ sẽ có những dụng cụ niềng phù hợp.

• Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, sẽ giúp điều chỉnh lực, theo dõi quá trình di chuyển răng được tốt hơn. Từ đó sẽ giúp quá trình niềng răng nhanh chóng, không gây ra các biến chứng nguy hiểm cho răng miệng.

Trên đây là các thông tin về tất cả các khí cụ chỉnh nha. Nếu bạn đang gặp các vấn đề về răng miệng như hô, móm, khấp khểnh, lệch lạc, thưa… thì hãy đến ngay nha khoa Win smile để được thăm khám, tư vấn miễn phí và nhận những phần qua hấp dẫn khác. Bạn có thể nhận tư vấn online và đặt lịch thăm khám qua tổng đài 0966688234 của chúng tôi.